Foto's cineast Piet ter Laag. Nederlands Nieuw-Guinea midden jaren 50 - 1962
Piet ter Laag was een Nederlandse cineast en fotograaf die in de jaren vijftig actief was in Nederlands Nieuw-Guinea, toen nog een overzees gebiedsdeel van Nederland. Hij stond bekend om zijn indrukwekkende fotoreportages en documentairefilms waarin hij op een respectvolle en gedetailleerde manier de levenswijze van de Papoeavolkeren vastlegde. Zijn werk behoort tot de belangrijkste visuele bronnen over de Papoeaculturen uit die tijd.
Werk en stijl
Ter Laag had oog voor antropologische details en was geen sensatiezoeker. In plaats van de “exotische” lens die vaak op inheemse volken werd gelegd, koos hij juist voor menselijke, intieme portretten van de Papoea's, hun rituelen, klederdracht, sociale structuur en dagelijks leven. Zijn foto's en films waren niet alleen visueel krachtig, maar ook documentair van hoge waarde. Ze tonen gemeenschappen die op het punt stonden te veranderen door koloniale invloed, missie-activiteiten en modernisering.
Expeditie naar de Julianatop
Een van zijn bekendste bijdragen was zijn deelname aan een Nederlandse expeditie naar de Puncak Mandala (toen de Julianatop genoemd), een van de hoogste bergen van Nieuw-Guinea. Deze expeditie vond plaats in de jaren vijftig en had als doel de top — die tot dan toe als ontoegankelijk werd beschouwd — te bereiken. Ter Laag was als cameraman en fotograaf betrokken bij de expeditie en legde niet alleen de fysieke ontberingen van de tocht vast, maar ook de contacten met inheemse groepen die de expeditie onderweg ontmoette.
Zijn beeldmateriaal van deze expeditie is uniek: het toont zowel de heroïsche Europese onderneming als de rijke culturele context van de regio, waarin deze zich afspeelde.
Historische waarde
Het werk van Piet ter Laag is van grote waarde voor historici, antropologen en documentairemakers. Het is een van de weinige visuele archieven die zowel de laatkoloniale periode als de overgang naar Papoea-zelfbewustzijn weerspiegelt. Zijn beelden zijn vaak gebruikt in tentoonstellingen, documentaires en wetenschappelijke studies over Nieuw-Guinea.
De beelden die we hier tonen zijn afkomstig uit het persoonlijke archief van Piet ter Laag en door de weduwe aan Stichting Papua Erfgoed nagelaten. De boxen met diapositieven soms iets verkleurd en (licht) beschadigd werden gedigitaliseerd en zoveel mogelijk in hun oorspronkelijke hoge kwaliteit -Piet ter Laag was een vakfotograaf- hersteld.
