🌿 Wie was Jan Sneep?
-
Jan Sneep (overleden 16 januari 2016 in Voorschoten) was bestuursambtenaar in de Sibilvallei, Nederlands‑Nieuw‑Guinea, en avonturier. Hij sprak Maleis en zo’n paar honderd woorden Sibil en was bij uitstek in staat contact te maken met inlandse stammen en.wikipedia.org+14en.wikipedia.org+14papuaerfgoed.org+14.
-
In 1958 richtte hij de bestuurspost Sibil officieel op en bereidde de latere Sterrengebergte-expeditie voor trouw.nl+11anderetijden.nl+11westpapuahetvergetenvolk.nl+11.
-
Hij schreef erover in zijn autobiografische boek Einde van het stenen tijdperk (2005) rozenbergquarterly.com+8books.google.com+8bibliotheek.nl+8.
🏔️ Expeditie Sterrengebergte (1959)
-
In 1959 nam Sneep deel aan de grote, door KNAG georganiseerde expeditie naar het Sterrengebergte (Star Mountains), een van de laatste “witte vlekken” op de kaart anderetijden.nl+10anderetijden.nl+10books.google.com+10.
-
Vanuit Sibil werd een basiskamp opgezet. De expeditie bestond uit wetenschappers (geologen, botanici, antropologen) en dragers. Logistiek verliep moeizaam, met vertraagde leveringen, kapotte helikopters en opspattende geldproblemen anderetijden.nl+9papuaerfgoed.org+9indonesischearchipel.wordpress.com+9.
-
Een klein team beklom op 9 september 1959 de Julianatop (ca. 4 650 m), waarmee zij een belangrijke mijlpaal bereikten anderetijden.nl+4anderetijden.nl+4indonesischearchipel.wordpress.com+4.
🎥 Frans-Nederlandse filmexpeditie & malaria
-
Na de expeditie mocht Sneep mee met de filmploeg van de Franse filmmaker Pierre‑Dominique Gaisseau. In zeven maanden reisden zij van de zuid- naar de noordkust en maakten de documentaire Le ciel et la boue (Tussen hemel en moeras), bekroond in Cannes 1961 indonesischearchipel.wordpress.com+9trouw.nl+9papuaerfgoed.org+9. ( 9. Voettocht naar Hollandia
Bestuursambtenaar Jan Sneep gaf aan dat hij geoloog Bär op de 400 kilometer lange voettocht van Sibil naar Hollandia (nu Jayapura) door het ruige binnenland van Nieuw-Guinea wilde vergezellen, maar die regelt dat bestuursambtenaar Dasselaar hem vergezelt. Begin augustus vertrok een groep onder leiding van Bär en Dasselaar om de doorsteek naar Hollandia aan de noordkust te maken. Naast Bär en Dasselaar gingen drie agenten, een landmeter, een kok en drieëndertig dragers mee. Onderweg noteerde Dasselaar gegevens over de bevolking en legde Bär geologische informatie vast. Eind september kwam het gezelschap aan in Waris, 70 kilometer ten zuiden van Hollandia. Bär bleef daar ziek achter en vloog later verder. Dasselaar maakte met de rest van de ploeg de tocht af. Op 30 september 1959 werden zij na een trektocht van 53 dagen over bergen, langs rivieren en door de bush-bush in Hollandia binnengehaald als helden. Ze werden met veel fanfare verwelkomd door de gouverneur van Nieuw-Guinea, de resident van Hollandia, de voorzitter van het Nieuw-Guinea Comité Expeditie Sterrengebergte en de voorzitter van het lokale Oranje-Comité. De meeste andere expeditieleden waren de eerste helft van september al in Hollandia aangekomen, omdat het basiskamp voor 1 oktober 1959 moest zijn ontmanteld. De resident van Zuid Nieuw-Guinea, A. Boendermaker, bood Sneep een aantrekkelijk alternatief aan. Hij meende dat Sneep met zijn bergland-ervaring de aangewezen persoon is om een Franse filmexpeditie van cineast Pierre Dominique Gaisseau over het breedste deel van het eiland van zuid naar noord te begeleiden. Als resultaat daarvan kwamen de documentaire 'Le Ciel et la Boue' (Tussen hemel en moeras) en een gelijknamig boek van de Franse fotograaf Tony Saulnier tot stand. https://www.papuaerfgoed.org/nl/thema/de-expeditie-naar-het-sterrengebergte )
-
Sneep sloot aan bij de Fransen in Kepi, nadat zij via de Asmatstammen waren getrokken. Ze trokken met 60 dragers verder, zwaar bepakt met camera‑apparatuur en film trouw.nl. Op 22 februari 1960 was Sneep die tijdens de tocht gele koorts had opgelopen, een vorm van malaria, wat hem als ernstig trof genoodzaakt samen met de ernstig uitgeputte Saulnier en Sarthre terug te keren, zij werden die dag door een watervliegtuig opgepikt aan de oever van de Idenburghrivier NOG AANVULLEN en.wikipedia.org+1en.wikipedia.org+1.
-
Na de documentaire keerde hij terug naar Nederland en zag af van een terugkeer naar Papua, uit pijn om wat er na de overdracht aan Indonesië veranderde en.wikipedia.org.
📝 Ngalum/Sibil & Mindiptana
-
Sibil, ook Mabilabol of Mindiptana, fungeerde als bestuurs- en expeditiebasis. Sneep leefde daar enkele jaren en bouwde zijn kennis van het binnenland op papuaerfgoed.org+3indonesischearchipel.wordpress.com+3trouw.nl+3.
-
Vanuit Sibil trok hij noordwaarts naar Hollandia (Jayapura), en later begeleidde hij de filmexpeditie verder naar afgelegen valleien westpapuahetvergetenvolk.nl+3papuaerfgoed.org+3boekenbalie.nl+3.
📚 Naslag & herinnering
-
Het verhaal van zowel de KNAG‑expeditie als de filmreis is uitvoerig beschreven in Sneep’s boek Einde van het stenen tijdperk rozenbergquarterly.com+7books.google.com+7en.wikipedia.org+7.
-
De documentaire Tussen hemel en moeras (origineel Le ciel et la boue) documenteert het avontuur visueel en werd internationaal erkend trouw.nl+1papuaerfgoed.org+1.
Samenvatting
Jan Sneep speelde een cruciale rol in de verkenning en cartografie van het Sterrengebergte, vanuit zijn rol als bestuursambtenaar in Sibil/Mindiptana. Hij combineerde wetenschappelijke verkenning met een documentaire reis door het hart van Nederlands‑Nieuw‑Guinea, raakte ernstig ziek, en legde zijn ervaringen vast in een indrukwekkend boek. Met zijn taalvaardigheid en connecties met inlandse bevolkingsgroepen, maakte hij deze expedities mogelijk.
Laat het me weten als je specifiek meer wilt weten over zijn boek, de film, de lokale stammen, of over de geografische details van de Sterrengebergte‑expeditie!